پیمان امیدی
شرکت گوگل دیپ‌مایند در تاریخ 23 ژوئیه 2025 (1 مرداد 1404) از توسعه ابزار هوش مصنوعی جدیدی به نام Aeneas خبر داد که می‌تواند بخش‌های از دست رفته و ناخوانای کتیبه‌های رومی را با دقت بالا بازسازی کند و به مورخان در شناخت بهتر تاریخ روم کمک کند.
شرکت گوگل دیپ‌مایند ابزار پیشرفته‌ای با نام Aeneas معرفی کرده است که با استفاده از مدل‌های زبان بزرگ و الگوریتم‌های پیشرفته یادگیری ماشین، قادر به بازسازی بخش‌های مخدوش یا حذف‌شده کتیبه‌های سنگی باستانی روم باستان است. این پروژه که در همکاری نزدیک با باستان‌شناسان و زبان‌شناسان اروپایی انجام شده، یکی از اولین نمونه‌های موفق تلفیق هوش مصنوعی با علوم انسانی است.
به گزارش گاردین، این سیستم می‌تواند با بررسی بافت سنگ، سبک خط، زبان لاتین باستان و اطلاعات جغرافیایی، بخش‌های گم‌شده کتیبه‌ها را با دقت تقریبی 72 درصد بازسازی نماید. Aeneas با ارائه نتایج علمی قابل استناد، به پژوهشگران کمک می‌کند تا متن‌های از دست رفته و مفاهیم تاریخی را با صحت بیشتری بازیابی کنند.
با توجه به اینکه بسیاری از کتیبه‌های رومی به مرور زمان آسیب دیده‌اند یا بخش‌هایی از آن‌ها مخدوش شده، این فناوری کمک بزرگی به حفظ و فهم بهتر میراث فرهنگی و تاریخی روم باستان خواهد بود.
همچنین انتظار می‌رود در آینده این فناوری در بازسازی متون تاریخی دیگر تمدن‌ها نیز کاربرد داشته باشد.
کارشناسان بر این باورند که تلفیق هوش مصنوعی و پژوهش‌های تاریخی، دریچه‌ای نوین به دنیای باستان‌شناسی باز کرده است که امکان تحلیل داده‌ها با سرعت و دقت بسیار بالاتر را فراهم می‌کند.
